ANKARA (DÜNYA) – Diyetisyen İzan Işık, kahvaltının gece uzunluğu süren açlığın sonunda beden için gerekli birinci güç kaynağı olduğunu belirterek, “Gece açlığında düşen kan glikozunun dengelenmesini sağlayan kahvaltı, bilişsel ve fizikî performansın devamı için son derece değerli. Kahvaltı, glikojen (enerji) depolarını doldurur ve metabolizmayı çalışmaya başlatır” dedi. İzan Işık, MAT-FEN Eğitim Kurumu lise düzeyindeki öğrencilerine yönelik kahvaltı temalı beslenme eğitiminde konuştu. Eğitimde, gençlere örnek kahvaltı da sunuldu.
Kahvaltı okul muvaffakiyetini etkiler
Sağlıklı ve istikrarlı bir kahvaltının, eğitim muvaffakiyetini etkilediğini, matematik sorunları çözme hünerini, okuma ve dinleme esnasında daha güzel anlamayı sağladığını, hafızayı geliştirdiğini, derslerde konsantrasyonu sağladığını vurgulayan İzan Işık, bunun yanında derslere geç kalmayı tedbire ve devamsızlığı azaltmaya da yaradığını anlattı. İzan Işık kahvaltının his durumuna etkisinin de bilindiğini belirterek, “Kahvaltı ile his durumları içinde da bir ilgi bulunmaktadır. Tertipli kahvaltı yapan çocuk ve adölesanlar yaşama daha müspet bakmakta, daha az negatif duyguya sahip olmaktadırlar” diye konuştu.
6-12 ve 12-18 yaş devri bireylerin kahvaltı ve genel olarak sağlıklı beslenme konusunda alışkanlığı kazanmasının, gelecekte hastalıklardan korunmasına katkı verdiğine işaret eden İzan Işık, “Bu periyotlar fizyolojik, ruhsal ve toplumsal gelişmenin süratli olduğu, hayat uzunluğu devam edebilecek davranışların büyük ölçüde oluştuğu, bilgi almaya ve alışkanlık kazanmaya en uygun oldukları ve yetişkinlik hastalıklarının gelişimi açısından ise en riskli periyotlardır. Çocuklarda ve adölesanlarda (12-18 yaş) kahvaltı öğününün atlanması çok yaygın görülüyor. Kahvaltı öğününü atlayan adölesanlar içinde, bu oranın kızlarda erkeklere göre daha fazla olduğu biliniyor. Kahvaltı öğününün atlanmasının temel niçinleri vakit yetersizliği, sabah iştahın olmaması ve adölesanların beden yükleri hakkında duydukları tasa niçiniyle besin alımını sınırlamak istemeleridir” bilgisini verdi.
Kahvaltı yapmak yetişkinlikte obezite riskini azaltıyor
Diyetisyen İzan Işık, kimi gençlerin kahvaltıyı kilo alma telaşıyla atlamasına karşılık, kahvaltı yapmanın yetişkinlikteki obezite riskini azalttığını da vurgulayarak, “Kahvaltıyı atlayan yahut kâfi ve istikrarlı bir kahvaltı öğünü tüketmeyen çocuk ve 12-18 yaş içindeki bireylerde ilerleyen senelerda obezite görülme oranın daha fazla. Total kolesterol, LDL kolesterol ve insülin seviyelerinin yüksekliği ile alakalı olduğunu, bireylerin yetişkinlik periyodunda tip 2 diyabet, kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, metabolik sendrom ve osteoporoz risklerinin daha yüksek” bilgisini verdi.
Ailelere uyarı
Ailelerin kahvaltıya yönelik tavırlarının çocukların ve adölesan çağdaki (12-18 yaş) gençlerin davranışlarını etkilediğine işaret eden İzan Işık, konutta kahvaltı hazırlanmaması ve kahvaltıda gerekli olan besinlere yer verilmemesinin çocuk ve gençleri kahvaltıdan uzaklaştırabildiğini anlattı. İzan Işık, “Adölesan bireylere aileleri tarafınca sağlıklı beslenme konusunda yol gösterilmeli, kendi besin alımlarını düzenleyerek kâfi ve istikrarlı beslenme alışkanlıklarının gelişimi desteklenmelidir” diye konuştu.
İyi bir kahvaltı nasıl olmalı?
Öğrencilere kahvaltı tavsiyelerinde de bulunan Diyetisyen İzan Işık, uygun bir kahvaltının günlük güç muhtaçlığının yüzde 20-25’ini karşılaması gerektiğini belirtti. Dört temel besin kümesi olan süt ve süt eserleri, et ve et eserleri, tahıl kümesi ve zerzevat meyve kümesini içermesi gerektiğini belirten Diyetisyen Işık, mevsiminde taze meyve ve zerzevatları de önerdi. İzan Işık, örnek bir kahvaltıyı şöyleki sıraladı:
“1 bardak süt, 1 yumurta, 1 dilim beyaz peynir, 2 ceviz yahut 5 adet zeytin, 1 avuç yeşillik, söğüş doğranmış mevsim zerzevatları, 1 tatlı kaşığı ölçü ile bal yahut konut imali reçel, 2-3 dilim tam tahıllı ekmek biçiminde hazırlanmış bir kahvaltı yaklaşık 500 kilokalori (kcal) güç içerir ve bununla birlikte bireye tüm besin kümelerini sağlamış olur”
Öğrencilerin kahvaltıya bakışında olumlu değişiklik oldu
Bilgilendirme öncesi ve daha sonrasında tavır ve fikre yönelik yapılan kısa ankette de, MAT-FEN öğrencilerinin kahvaltıya yönelik tavırlarında olumlu değişiklik gözlendi. Kahvaltısını artık atlamayacağını söyleyenler yüzde 43,4’ten yüzde 60,8’e yükseldi.
Kahvaltı okul muvaffakiyetini etkiler
Sağlıklı ve istikrarlı bir kahvaltının, eğitim muvaffakiyetini etkilediğini, matematik sorunları çözme hünerini, okuma ve dinleme esnasında daha güzel anlamayı sağladığını, hafızayı geliştirdiğini, derslerde konsantrasyonu sağladığını vurgulayan İzan Işık, bunun yanında derslere geç kalmayı tedbire ve devamsızlığı azaltmaya da yaradığını anlattı. İzan Işık kahvaltının his durumuna etkisinin de bilindiğini belirterek, “Kahvaltı ile his durumları içinde da bir ilgi bulunmaktadır. Tertipli kahvaltı yapan çocuk ve adölesanlar yaşama daha müspet bakmakta, daha az negatif duyguya sahip olmaktadırlar” diye konuştu.
6-12 ve 12-18 yaş devri bireylerin kahvaltı ve genel olarak sağlıklı beslenme konusunda alışkanlığı kazanmasının, gelecekte hastalıklardan korunmasına katkı verdiğine işaret eden İzan Işık, “Bu periyotlar fizyolojik, ruhsal ve toplumsal gelişmenin süratli olduğu, hayat uzunluğu devam edebilecek davranışların büyük ölçüde oluştuğu, bilgi almaya ve alışkanlık kazanmaya en uygun oldukları ve yetişkinlik hastalıklarının gelişimi açısından ise en riskli periyotlardır. Çocuklarda ve adölesanlarda (12-18 yaş) kahvaltı öğününün atlanması çok yaygın görülüyor. Kahvaltı öğününü atlayan adölesanlar içinde, bu oranın kızlarda erkeklere göre daha fazla olduğu biliniyor. Kahvaltı öğününün atlanmasının temel niçinleri vakit yetersizliği, sabah iştahın olmaması ve adölesanların beden yükleri hakkında duydukları tasa niçiniyle besin alımını sınırlamak istemeleridir” bilgisini verdi.
Kahvaltı yapmak yetişkinlikte obezite riskini azaltıyor
Diyetisyen İzan Işık, kimi gençlerin kahvaltıyı kilo alma telaşıyla atlamasına karşılık, kahvaltı yapmanın yetişkinlikteki obezite riskini azalttığını da vurgulayarak, “Kahvaltıyı atlayan yahut kâfi ve istikrarlı bir kahvaltı öğünü tüketmeyen çocuk ve 12-18 yaş içindeki bireylerde ilerleyen senelerda obezite görülme oranın daha fazla. Total kolesterol, LDL kolesterol ve insülin seviyelerinin yüksekliği ile alakalı olduğunu, bireylerin yetişkinlik periyodunda tip 2 diyabet, kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, metabolik sendrom ve osteoporoz risklerinin daha yüksek” bilgisini verdi.
Ailelere uyarı
Ailelerin kahvaltıya yönelik tavırlarının çocukların ve adölesan çağdaki (12-18 yaş) gençlerin davranışlarını etkilediğine işaret eden İzan Işık, konutta kahvaltı hazırlanmaması ve kahvaltıda gerekli olan besinlere yer verilmemesinin çocuk ve gençleri kahvaltıdan uzaklaştırabildiğini anlattı. İzan Işık, “Adölesan bireylere aileleri tarafınca sağlıklı beslenme konusunda yol gösterilmeli, kendi besin alımlarını düzenleyerek kâfi ve istikrarlı beslenme alışkanlıklarının gelişimi desteklenmelidir” diye konuştu.
İyi bir kahvaltı nasıl olmalı?
Öğrencilere kahvaltı tavsiyelerinde de bulunan Diyetisyen İzan Işık, uygun bir kahvaltının günlük güç muhtaçlığının yüzde 20-25’ini karşılaması gerektiğini belirtti. Dört temel besin kümesi olan süt ve süt eserleri, et ve et eserleri, tahıl kümesi ve zerzevat meyve kümesini içermesi gerektiğini belirten Diyetisyen Işık, mevsiminde taze meyve ve zerzevatları de önerdi. İzan Işık, örnek bir kahvaltıyı şöyleki sıraladı:
“1 bardak süt, 1 yumurta, 1 dilim beyaz peynir, 2 ceviz yahut 5 adet zeytin, 1 avuç yeşillik, söğüş doğranmış mevsim zerzevatları, 1 tatlı kaşığı ölçü ile bal yahut konut imali reçel, 2-3 dilim tam tahıllı ekmek biçiminde hazırlanmış bir kahvaltı yaklaşık 500 kilokalori (kcal) güç içerir ve bununla birlikte bireye tüm besin kümelerini sağlamış olur”
Öğrencilerin kahvaltıya bakışında olumlu değişiklik oldu
Bilgilendirme öncesi ve daha sonrasında tavır ve fikre yönelik yapılan kısa ankette de, MAT-FEN öğrencilerinin kahvaltıya yönelik tavırlarında olumlu değişiklik gözlendi. Kahvaltısını artık atlamayacağını söyleyenler yüzde 43,4’ten yüzde 60,8’e yükseldi.